گیاه تغذیه ای «کُمای»، یکی از شناخته شده ترین و پرکاربردترین نوع گیاهان خودرو در سبزوار به ویژه در مناطق جنوبی آن است.

 

 کُمای گیاهی چند ساله و منوکارپیک است بدین معنی که در تمام دوره زندگی فقط یک بار و آن هم در سال آخر زندگی گل خواهد داد. در سال اول زندگی این گیاه فقط رشد علفی با برگ های قاعده ای دارد و در سال آخر زندگی آن، به رشد زایشی می رسد و ساقه ای از آن ظاهر شده که گل و میوه گیاه روی آن ظاهر می گردد. در این سال ریشه گیاه پوسیده و گیاه از بین می رود.

 

از آن جهت که این گیاه منوکارپیک است در فرآیند رشد چندساله خود ظاهر و اشکال متفاوتی به خود میگیرد.

 

 روستاهای منطقه ششتمد سبزوار بسته به موقعیت توپوگرافی خود به نوع خاصی از کما دسترسی دارند و روش های پخت متنوعی از این گیاه در منطقه دیده می شود. از طرفی دیگر با توجه به این که دامداری و دامپروری معیشت اصلی مردم منطقه را شکل می دهد، بنابراین شیر به عنوان یکی از محصولات اصلی و مهم پرورش دام در فرهنگ تغذیه منطقه جایگاه کلیدی و در خور توجهی دارد. از جمله مواد غذایی مبتنی بر شیر در فرهنگ تغذیه منطقه ششتمد، فیای است که شیر در تهیه آن نقش کلیدی دارد.

 

دستور پخت فیای به این گونه است که مقداری آرد به شیوه شالی سرخ کرده و سپس به آن شیر اضافه می کنند و در روی شعله ملایم قرار می دهند تا به جوش بیاید. هنگامی که مواد قوام گرفت، غذا آماده است. معمولا در این غذا نان ترید کرده و صرف می کنند. اما در برخی روستاها از ترکیب این غذا با گیاه کُمای بیابانی غذای جدیدی به نام فیای کمایی می سازند. 

 

برای تهیه فیای کمایی، کافی است بعد از سرخ کردن آرد، کمای خرد شده را به دیگ و سپس به آن شیر اضافه کرده، اجازه داد تا در اصطلاح محلی غذا در دل پخته شود. این دستور پخت کمای امروزه  کمتر مورد استفاده مردم محلی قرار می گیرد.

 

کد :4553